Vùng đất mang đậm bản sắc văn hóa
Bảo Lạc là huyện nằm mãi tận phía Tây của Cao Bằng. Đã từng có thời điểm, nhắc đến Bảo Lạc là nói về sự xa xôi, cách trở. Từ trung tâm huyện muốn đến các xã phải đi non cả ngày trời... và dĩ nhiên, từ trung tâm Thành phố Cao Bằng đến được huyện Bảo Lạc cũng xa cách hệt như vậy. Cách trở đã đành, nơi đây còn gánh chịu khí hậu khắc nghiệt bậc nhất. Mùa đông rét buốt, băng giá còn mùa hè thì nắng cháy bỏng, mưa lũ thường trực. Đó là Bảo Lạc của một thời xa ngái. Theo lời anh Ngô Minh Hoàn, một cán bộ thuộc Sở Giao thông vận tải Hà Nội, hiện Bảo Lạc đã đổi khác rất nhiều.
Một góc Bảo Lạc ngày vào xuân. (Ảnh: Đinh Luyện)
Do ngành Giao thông Thủ đô và huyện Bảo Lạc có mối tình kết nghĩa, cùng hỗ trợ nhau trên các mặt hoạt động, bởi vậy cứ một năm đôi lần anh lại có dịp ghé lên vùng đất này. Anh bảo, thật may những khó khăn của dải đất vùng biên viễn đã dần vơi. Đến nay, đường đi lối lại giữa Thủ đô và Bảo Lạc đã thông thuận, nhờ vậy hoạt động giao thương hàng hóa cũng dễ dàng, mang lại thu nhập cao hơn cho người dân.
Bảo Lạc có không ít cảnh đẹp. Nếu ai từng có dịp dạo quanh các bản làng men theo đỉnh Phja Dạ cao gần 2.000m có thể dễ dàng chứng kiến những thửa ruộng bậc thang óng ả, đẹp đến nao lòng. Trong nắng chiều, súng sính trong nếp váy của các cô gái Mông, Tày là nụ cười hồn nhiên đủ khiến cho bao người lữ khách thả trôi tâm hồn mơ mộng. Hoặc đơn giản hơn, nếu cứ dong xe men theo quốc lộ 34, qua huyện Nguyên Bình đến xã Đình Phùng thuộc địa phận Bảo Lạc là có thể chứng kiến màu xanh của núi đồi trải dài ngút tầm mắt. Những chòm xóm với mái ngói rêu phong của nhà sàn cổ nằm yên bình bên vạt đồi phủ xanh bởi nương lúa.
Là người gắn bó với mảnh đất này, bởi vậy Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Lạc Hoàng Thị Đà có thể kể hết những tiềm năng của Bảo Lạc. Chị bảo, Bảo Lạc vẫn còn nghèo nhưng có điểm chung là tình đất, tình người nơi đây luôn thắm đượm. Bảo Lạc cũng được thiên nhiên ưu đãi nhiều cảnh quan, danh thắng đẹp như: Phja Dạ là đỉnh núi cao nhất tỉnh Cao Bằng; đèo 15 tầng Khau Cốc Chà, hồ tự nhiên Thôm Lốm (xã Xuân Trường); hồ thủy điện (xã Bảo Toàn). Đó là chưa kể, Bảo Lạc còn có hệ thống hang động lớn nhỏ trong lòng dãy núi Lũng Nà (xã Thượng Hà) và Lũng Rì (xã Khánh Xuân)…
Đáng chú ý, nhằm gìn giữ, bảo tồn và khôi phục các phong tục, tập quán tốt đẹp, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương, Huyện ủy, UBND huyện Bảo Lạc đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, nhất là ngành văn hóa thực hiện việc khôi phục, phục dựng các lễ hội truyền thống của đồng bào các dân tộc. Đây được coi là hướng đi đúng, trúng của huyện Bảo Lạc, được người dân tin tưởng, ủng hộ bằng cả nhận thức và hành động. Qua đó, vừa phát huy được những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, vừa góp phần ngăn chặn, đẩy lùi các phong tục, tập quán lạc hậu.
Cần thêm sự “tiếp sức”
Bảo Lạc là “cô thiếu nữ ngủ trong rừng” và cần phải đánh thức. Đó là lời nhắn nhủ của đồng chí Lã Hoài Nam, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Bảo Lạc khi nghe tôi nhắc về những tiềm năng hiện hữu của vùng đất này. Mở lòng mình với người lữ khách, Bí thư Huyện ủy Bảo Lạc chia sẻ: Xác định du lịch là một trong những ngành kinh tế tổng hợp vô cùng quan trọng, huyện xây dựng Đề án “Phát triển dịch vụ - du lịch gắn với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Bảo Lạc” giai đoạn 2021 - 2025. Đặc biệt, những năm gần đây, Bảo Lạc đã tăng cường kêu gọi đầu tư phát triển du lịch, giới thiệu và quảng bá rộng hơn tiềm năng, lợi thế.
Theo lời đồng chí Lã Hoài Nam, Bảo Lạc có nhiều tiềm năng khi là điểm kết nối Công viên địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) với Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. Bảo Lạc còn tiếp giáp với các điểm di tích lịch sử cách mạng, các khu du lịch trong và ngoài tỉnh, có thể kết nối tour, tuyến du lịch: Khu di tích Quốc gia đặc biệt Pác Bó (huyện Hà Quảng), Khu di tích Quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo, hồ Ba Bể (Bắc Kạn)… Đây thực sự là những điều kiện thuận lợi để Bảo Lạc khai thác và phát triển các loại hình thương mại, dịch vụ gắn với phát triển các loại hình du lịch.
Bảo Lạc tích cực quảng bá những sản vật đặc trưng tại Thủ đô trong Ngày hội du lịch non nước Cao Bằng. (Ảnh: Đinh Luyện)
Có lẽ nhờ nắm bắt đúng và trúng những định hướng nên hiện Bảo Lạc có không ít mô hình homestay hay, thu hút được khách du lịch. Xóm Khuổi Khon (xã Kim Cúc) là ví dụ. Trước đây, 50% hộ trong xóm là hộ nghèo, hộ cận nghèo. Nhưng từ khi người Khuổi Khon biết dựng homestay, đón khách du lịch, biết thu hút du khách bằng phong tục đặc sắc của đồng bào Lô Lô thì cái nghèo dần bị xua đi. Nhiều hộ có thu nhập 150-300 triệu đồng/năm, hộ kinh doanh nhỏ cũng thu nhập 30-50 triệu đồng/năm. Hiện huyện Bảo Lạc đang đẩy mạnh phát triển các mô hình tương tự, trong tương lai sẽ tập trung tập huấn kỹ năng đón tiếp du khách cho người dân bản địa, nâng cao chất lượng phục vụ.
Để phát triển được thì khâu đột phá về hạ tầng đóng vai trò hết sức quan trọng. Bởi vậy, theo Bí thư Huyện ủy Bảo Lạc, huyện tận dụng tốt các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước như các nguồn vốn tỉnh, huyện, vốn hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia, tập trung đầu tư cải tạo, nâng cấp các công trình hạ tầng. Kết quả giải ngân vốn đầu tư đến ngày 31/12/2023, huyện Bảo Lạc giải ngân được trên 257,2 tỷ đồng vốn đầu tư công, bằng 92,9% kế hoạch vốn giao năm 2023, là địa phương có tỷ lệ hoàn thành giải ngân cao nhất tỉnh Cao Bằng.
Để từng bước thoát nghèo, mang lại cho người dân có sinh kế ổn định, những năm qua Huyện ủy Bảo Lạc cũng chỉ đạo đẩy mạnh phát triển nông nghiệp an toàn và phát triển cây đặc sản của địa phương theo hướng nông nghiệp hữu cơ. Nhờ sự chủ động này, Bảo Lạc đã xây dựng và phát triển các sản phẩm OCOP để xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu tập thể. Hiện nay toàn huyện có 7 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng Bí thư Huyện ủy Lã Hoài Nam vẫn còn nhiều trăn trở. vì hiện điều kiện kinh tế - xã hội của huyện vẫn còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao; mức độ tiếp cận thông tin, tuyên truyền và mức thu nhập bình quân đầu người chưa đồng đều giữa vùng thấp và vùng cao... dẫn tới vai trò của cộng đồng dân cư, của người dân trong phát triển dịch vụ - du lịch chưa được phát huy. Doanh thu từ du lịch của huyện còn thấp. Nan giải hơn cả là việc huy động nguồn vốn đầu tư hạ tầng cơ sở cho các điểm du lịch còn khó khăn.
Để khắc phục những điều này thì rất cần sự hỗ trợ, tạo điều kiện từ tỉnh và Trung ương, đặc biệt là việc tạo điều kiện về phát triển và đồng bộ giao thông của huyện. Giã từ Bảo Lạc để về Hà Nội, trong tôi cứ miên man về nét kỳ vĩ, nên thơ của vùng đất nhiều nét lãng mạn này. Với những tiềm năng của đất, sự quyết tâm và trí tuệ của những người con Bảo Lạc, hy vọng trong một tương lai gần, những nét đẹp riêng có của Bảo Lạc sẽ được vinh danh trong miền non nước Cao Bằng.
Đến Bảo Lạc ngày xuân, có thể thấy nhiều ngôi nhà mới thấp thoáng giữa núi rừng; những ruộng lúa nếp Hương trù phú, rừng trúc sào thẳng tắp; đồng bào dân tộc xúng xính váy áo, phấn khởi xuống chợ phiên giao lưu, gặp gỡ… Tất cả đang tạo nên một bức tranh sinh động, tươi vui về đời sống đang ngày một ấm no của người dân nơi đây.
Nguồn: Đinh Luyện (https://laodongthudo.vn/)